Tłuszcze – nie takie straszne jak o nich mówią?

Tłuszcze wcale nie są takie złe jak o nich mówią. Jak najbardziej możemy je jeść, a nawet – powinniśmy je spożywać i robiąc to z głową nie mamy się czego obawiać.

Tłuszcze są naszym głównym magazynem energii, ale jak już wiemy tłuszcz w mniejszym stopniu buduje naszą tkankę tłuszczową niż nadmiar węglowodanów, który nie zostanie od razu rozdysponowany o czym możesz poczytać tutaj (link do poprzedniego artykułu).

Należy pamiętać, że to zawsze spożywanie za dużej ilości kalorii w stosunku do tego, ile ich spalamy powoduje, że nasza tkanka tłuszczowa się świetnie rozwija.

Tkanka tłuszczowa jest magazynem energii, który powinniśmy wykorzystywać w momencie, gdy mamy zapotrzebowanie na wydatek energetyczny, a nie dostarczyliśmy energii w pożywieniu.

Uważać powinniśmy, jeżeli dostarczamy dużą podaż tłuszczu przez dłuższy czas, to wówczas będzie to mogło doprowadzić do powikłań metabolicznych w postaci odkładania tkanki tłuszczowej.

Przy tłuszczach trzeba przede wszystkim pamiętać by nie było ich za mało. Przyjmuje się, że powinniśmy spożywać 1 g na każdy kg masy ciała. To konieczność.

Wyjątkiem będą diety, na których jesteśmy jako sportowcy zawodowi i przygotowujemy się np. do zawodów np. sylwetkowych, bikini fitness. Wtedy na krótki czas zmniejsz się podaż tłuszczu.

Zła sława towarzyszy tłuszczom od lat, a wzięła się z matematyki. 1 g węglowodanów daje nam 4 kcal, 1 g białek również 4 kcal, a 1 g tłuszczy daje nam 9 kcal, więc wyciągnięto wniosek, że tyjemy od tłuszczy. A prawda jest taka, że najtrudniej jest przytyć od tłuszczy, ponieważ one mają najbardziej skomplikowaną budowę, bardziej niż białka. Dzieje się to dlatego, że:

1. Aby dobrze strawić tłuszcze potrzebujemy soku żołądkowego oraz soku trzustkowego, który będzie zawierał odpowiednie enzymy, które potrafią tłuszcze strawić.
2. Enzymy trawiące tłuszcze są dopiero w jelitach.
3. Potrzebna będzie również sprawna wątroba, która dostarczy nam z pęcherzykiem żółciowym żółci. Ona zajmie się emulgacją tłuszczy, czyli rozbiciem dużych cząsteczek tłuszczów na mniejsze, łatwiej przyswajalne.
4. Gdy tłuszcze się już wchłoną, nie idą do układu krwionośnego i wątroby tylko z kosmków jelitowych trafiają do układu limfatycznego (układ chłonny transportuje płyn zwany limfą i oczyszcza organizm oraz chroni przed zakażeniami bakteryjnymi i wirusowymi). Tym układem obiegają cały organizm. 
5. Dopiero po tym docierają do wątroby.
6. A z wątroby przedostają się do krwiobiegu. 

Jeżeli mówimy już o funkcjach trawiennych wątroby trzeba zwrócić uwagę na funkcjonowanie pęcherzyka żółciowego, szczególnie że jego usuwanie jest bardzo popularnym zabiegiem i już nawet nie jest traktowane jako operacja.

Pęcherzyk żółciowy jest bardzo ważny dla sprawnego trawienia i wchłaniania witamin rozpuszczalnych w tłuszczach.

Pod wpływem żółci związki które naturalnie w wodzie nie są rozpuszczalne np. kwasy tłuszczowe o wiele lepiej rozpuszczają się w przy jej udziale. Wysokie stężenie soli kwasów żółciowych w jelicie cienkim pozwala na tworzenie tzw. miceli. Miceli transportują kwasy tłuszczowe z pokarmem, w tej postaci dostają się one w okolice błony jelita i stamtąd mogą być wchłaniane. Jeżeli nie dojdzie do tej emulgacji tłuszczów naszemu organizmowi bardzo ciężko jest je wchłonąć, ponieważ b. słabo rozpuszczają się w wodzie.

Brak pęcherzyka powoduje zaburzenia w trawieniu i wchłanianiu tłuszczów, dlatego warto regularnie wykonywać próby wątrobowe i sprawdzać czy nie mamy bardzo wczesnych problemów z wydzielaniem żółci.

Tłuszcze są składnikiem pokarmowym bardzo ważnym dla naszego zdrowia.

1. Produkcją hormony steroidowe (głównie hormony płciowe estrogen, testosteron oraz kortyzol i aldosteron) – te hormony mają budowę tłuszczów i ich prekursorem jest cholesterol. Bez odpowiedniej podaży cholesterolu albo produkcji cholesterolu nie będziemy w stanie ich wytwarzać i zaczną się problemy m. in. z okresem lub przybraniem masy mięśniowej.
2. Przyswajanie witamin ADEK – one rozpuszczają się tylko i wyłącznie w tłuszczach. Do każdego produktu, który spożywamy powinniśmy dodawać od 5 do 10 g tłuszczu. Dlatego też jedzenie sałatki lub zupy warzywnej bez dodatku tłuszczu nie ma sensu, bo większości witamin nie wykorzystamy.
3. Regulacja procesów zapalnych i przeciwzapalnych, to domena przede wszystkim tłuszczy nienasyconych, wielonienasyconych kwasów tłuszczowych tzw. niezbędnych omega 6 i omega 3.

Tłuszcze są niezbędne dla metabolizmu całego naszego organizmu, w tych tłuszczach jeszcze ważna jest zawartość cholesterolu. ¼ całego cholesterolu znajduje się w mózgu, nasza skóra to fosfolipidy czyli tłuszcze, cholesterol buduje błony komórkowe, więc każda jedna komórka w organizmie potrzebuje do swojej otoczki cholesterolu i tłuszczy, aby mieć odpowiednią półpłynność by przyjmować i oddawać substancje. Nasze komórki nerwowe są również na bazie tłuszczy.

Dlatego też powinniśmy uwzględniać wszystkie tłuszcze w naszej diecie. Ważne, aby była to po pierwsze ich odpowiednia ilość w sumie, jak i odpowiednia ilość każdego z rodzajów. A mamy tak naprawdę 3 rodzaje tłuszczów:

• nasycone
• jednonienasycone
• wielonienasycone

O tych rodzajach tłuszczu opowiemy sobie następnym razem.

Autorka: Jolanta Oleszko-Przybylska